Saint Augustin et l'écriture polyphonique : citations classiques et genèse de la pensée dans la Cité de Dieu / Agnès Vareille

Livre

Vareille, Agnès (1974-....). Auteur

Edité par Institut d'études augustiniennes - 2023

L’ouvrage étudie grâce aux outils de la linguistique contemporaine les citations classiques présentes dans la Cité de Dieu, principalement celles de Cicéron, Salluste, Varron et Virgile, et entend montrer qu’elles participent activement à l’élaboration de la pensée. Divisée en trois temps, comme autant de rapports d’Augustin à ces textes, l’étude s’attache d’abord aux modalités d’apparition des citations, notion définie comme « coprésence de deux énoncés ». La seconde partie examine la polyphonie créée dans l’œuvre par ces voix secondes, analysées en relation étroite avec leur contexte d’accueil et de réception. Il apparaît enfin que cette « poétique de l’altérité », loin de favoriser la digression, contribue à l’élaboration d’un discours dont l’ordre garantit la vérité, et se trouve donc au cœur du dessein apologétique de l’œuvre. Ainsi nourri d’un dialogue intériorisé et théâtralisé, le texte augustinien tire profit des ambigüités de ces textes pour conclure, partiellement du moins, à l’aporie de la philosophie païenne. L’étude comporte en annexe un relevé des citations classiques dans la Cité de Dieu, insérées dans leur contexte et pourvues d’annotations philologiques.

Autres documents dans la collection «Collection des études augustiniennes. Série Antiquité»

Vérification des exemplaires disponibles ...

Se procurer le document

Vérification des exemplaires disponibles ...

Suggestions

Du même auteur

Oeuvres de Saint Augustin. 37, La cité de Dieu. Livres XIX-XXII, [Triomphe de la cité céleste] = = De civitate Dei / [Saint Augustin] | Augustin (0354-0430) - saint. Auteur

Oeuvres de Saint Augustin. 37, La cité de Dieu. Livres XIX-XXII, [Triomphe ...

Livre | Augustin (0354-0430) - saint. Auteur | 2022

Du même sujet

Loci communes similium et dissimilium, ex omni propemodum antiquitate, tam sacra quàm prophana collectorum, quibus docendi ratio perfacilis, dicendi verò copia lo[n]gè uberrima, theologiæ cæterarúmque artium studiosis omnibus, accessura est. Per Ioannem Dadræum, doctorem theologum in Academia Parisiensi. | Dadré, Jean (1550?-1617?). Auteur

Loci communes similium et dissimilium, ex omni propemodum antiquitate, tam ...

Livre | Dadré, Jean (1550?-1617?). Auteur | 1577

Florilegii magni, seu Polyantheae floribus novissimis sparsae, libri XXIII. Opus praeclarum, suavissimis celebriorum sententiarum, vel graecarum, vel latinarum flosculis ex sacris & profanis auctoribus collectis refertum : a Josepho Langio, post alios, meliore ordine dispositum, innumeris ferè apophthegmatis, similitudinibus, adagiis, exemplis, emblematis, hieroglyphicis, & mythologiis locupletatum atque perillustratum. Editio novissima, ab infinitis penè mendis expurgata, & cui praeter additiones, & emendationes Fr. Sylvii Insulani, accesserunt libri tres, circa titulos, qui ad litteras K, X, & Y, pertinent. Tomus primus [-secundus] |

Florilegii magni, seu Polyantheae floribus novissimis sparsae, libri XXIII....

Livre | 1669

Novissima Polyanthea, in libros XX. Dispertita. Opus praeclarum, suavissimis floribus celebriorum sententiarum, cum graecarum, tum latinarum refertum : primum quidem à Dominico Nano Mirabellio, Bartholomeo Amantio, Francisco Tortio, ex auctoribus tam sacris quam profanis, vetustioribus & recentioribus collectum. Nunc vero amendis repurgatum, titulis plurimis auctum, etymologiarum, definitionum, ditorum memorabilium, apophtemagtum, similitudinum, adagiorum graecorum, latinorum & germanicorum, exemplorum, emblematum hieroglyphicorum, mythologiarum rerum aliarum multis chiliadibus locuspletarum exornatum studio et opera. Josephi Langii Caesaremontani philos. & medecinae doctoris, & in archiducali academia Friburgensi brisgoiae matheseos graecae linguae & historiarum professoris ordinarii. Elenchus titulorum totius operis praefationi est adiunctus | Nani Mirabelli, Domenico (14..-15..). Auteur

Novissima Polyanthea, in libros XX. Dispertita. Opus praeclarum, suavissimi...

Livre | Nani Mirabelli, Domenico (14..-15..). Auteur | 1613

Novissima polyanthea in libros XX dispertita. Opus praeclarum, suavissimis floribus celebriorum sententiarum, cum Graecarum, tum Latinarum refertum. Primùm quidem à Domenico Nano Mirabellio, Bartholomaeo Amantio, Francisco Tortio, ex auctoribus tàm sacris quàm profanis vetustioribus & recentioribus collectum. Nunc verò, a mendis repurgatum, titulis plurimis auctum, etymologiarum, definitionum, dictorum memorabilium, politicarum, apophthegmatum, similitudinum, adagiorum Graecorum, Latinorum & Germanicorum, exemplorum, emblematum, hieroglyphicorum, mythologiarum, rerum[que], aliarum multis chiliadibus locupletatum exornatum[que], studio & opera, Josephi Langii Caesaremontani Philos. & Medicinae Doctoris & in archiducali Academia Friburgensi Brisgoiae Matheseos Graecae linguae & historiarum professoris ordinarii. Elenchus titulorum totius operis praefationi est adjunctus | Nani Mirabelli, Domenico (14..-15..). Auteur

Novissima polyanthea in libros XX dispertita. Opus praeclarum, suavissimis ...

Livre | Nani Mirabelli, Domenico (14..-15..). Auteur | 1617

Lexique juridique : expressions latines / Henri Roland,... | Roland, Henri (1932-....). Auteur

Lexique juridique : expressions latines / Henri Roland,...

Livre | Roland, Henri (1932-....). Auteur | 2010 - 5e édition

Citer l'autre / études réunies par Marie-Dominique Popelard et Anthony Wall | Popelard, Marie-Dominique (1949-....). Directeur de publication

Citer l'autre / études réunies par Marie-Dominique Popelard et Anthony Wall

Livre | Popelard, Marie-Dominique (1949-....). Directeur de publication | 2005

Du même domaine

Le prophète Ezéchiel et les débuts de l'exil / Jean Steinmann | Steinmann, Jean (1911-1963). Auteur

Le prophète Ezéchiel et les débuts de l'exil / Jean Steinmann

Livre | Steinmann, Jean (1911-1963). Auteur | 1953

Le mystère de la rédemption / par L. Richard | Richard, L.. Auteur

Le mystère de la rédemption / par L. Richard

Livre | Richard, L.. Auteur | 1959

Mystère de Dieu et mystère de l'homme. 1., Théologie trinitaire / Luis F. Ladaria | Ladária, Luís Francisco (1944-....). Auteur

Mystère de Dieu et mystère de l'homme. 1., Théologie trinitaire / Luis F. L...

Livre | Ladária, Luís Francisco (1944-....). Auteur | 2011

Aux origines de la Bible : des premiers textes aux saintes Écritures / Konrad Schmid et Jens Schröter | Schmid, Konrad (1965-....). Auteur

Aux origines de la Bible : des premiers textes aux saintes Écritures / Konr...

Livre | Schmid, Konrad (1965-....). Auteur | 2021

Vie de Saint Bernard, abbé de Clairvaux = = Vita prima. Tome 1, Livres I-II / Guillaume de Saint-Thierry, Arnaud de Bonneval | Guillaume de Saint-Thierry (1085-1148). Auteur

Vie de Saint Bernard, abbé de Clairvaux = = Vita prima. Tome 1, Livres I-II...

Livre | Guillaume de Saint-Thierry (1085-1148). Auteur | 2022

La première "Vie de saint Bernard, abbé de Clairvaux (Vita prima)" est sans aucun doute la plus importante, la plus élaborée et la plus belle des biographies anciennes de saint Bernard. Elle a été rédigée, en partie de son vivant,...

Vie de Saint Bernard, abbé de Clairvaux = = Vita prima. Tome 2, Livres III-V / Geoffroy d'Auxerre | Geoffroy d'Auxerre (11..-11..?). Auteur

Vie de Saint Bernard, abbé de Clairvaux = = Vita prima. Tome 2, Livres III-...

Livre | Geoffroy d'Auxerre (11..-11..?). Auteur | 2022

La première "Vie de saint Bernard, abbé de Clairvaux (Vita prima)" est sans aucun doute la plus importante, la plus élaborée et la plus belle des biographies anciennes de saint Bernard. Elle a été rédigée, en partie de son vivant,...

Chargement des enrichissements...